In UNDERWORLDS worden de hoofdstukken geïntroduceerd door de rituele waarzeggerij van digitale tarot-orakelkaarten. Het verhaal van Psyche wordt reschuffled en her-worteld met vrouwelijke vereringssymbolen en andere matriarchale symboliek. Als in een videogame gaan we langs verschillende niveaus (levels) van het onderbewustzijn. Onze gidsen zijn performers met selfie-licht-ringen te midden van een rots. Het lijken wel tieners uit de reality-shift-community (i.e. een community van tienermeisjes die tijdens covid-19, vanuit hun slaapkamer, viraal gingen op TikTok met tutorial-reels om in een buitenlichamelijke reis te shiften naar parallelle universums).
Lees meer over UNDERWORLDS van BVDS
In de reeks Kikker X Het Huis tonen Theater Kikker en Het Huis Utrecht gezamenlijk performatieve installaties die zich bevinden op het snijvlak van beeldende kunst, technologie en theater. Op donderdag 5 en vrijdag 6 oktober zie je op locatie in Het Huis Utrecht UNDERWORLDS van kunstenaarsduo Boogaerdt/VanderSchoot, een voorstelling die het midden houdt tussen een live performance en installatiekunst. We nemen je in dit artikel mee langs de inspiratiebronnen voor deze voorstelling; de popcultuur aan de ene kant en de Griekse mythologie aan de andere.
UNDERWORLDS is een selfie-trip langs de onderwereld vanuit het perspectief van een jonge vrouw, de mythische figuur Psyche. Deze multimediale voorstelling refereert zowel aan de popcultuur als aan Griekse mythologie en baseert zich op de mythe van Psyche en Eros, geschreven in de tweede eeuw na Christus. De visionaire reis naar de diepe duisternis van de onderwereld start bij een digitaal beeld van een kosmisch ei. We keren terug naar het begin, naar een verhaal dat wortels heeft in pre-patriarchale tijden, toen God ook als vrouw, als dier, plant of boom vereerd werd.

UNDERWORDLS is een multimediale voorstelling waarin de performers inloggen op een groter bewustzijn en Boogaerdt/VanderSchoot een non-binair multiversum verbeelden. Als in een klassieke lineaire verhaalstructuur, beginnen we bij het begin. In het allerbegin waren er nog geen tegengestelden, en was de wereld nog niet begonnen. Daarna scheiden hemel en aarde, krijgen de dingen een naam, en komt een essentialistisch wereldbeeld tot stand. Het beeld van het kosmisch ei zoomt in tot een kleurige en complexe 3D-scan van de interne wereld van Psyche.

De mythe van Psyche
Zo komen we terecht bij een verhaal over goden, beproevingen, en liefde. De aanbiddelijke schoonheid van de sterveling Psyche maakte Aphrodite, godin van de schoonheid, jaloers. Als vergelding geeft Aphrodite haar zoon Eros de opdracht om Psyche verliefd te laten worden op een afzichtelijk iemand. Intussen gaat Psyche’s vader te rade bij het Orakel waarom zijn dochter geen geliefde kan vinden. Het Orakel stuurt Psyche in huwelijkskledij naar een bergtop, wachtend op een afzichtelijke minnaar. Wanneer Eros Psyche op de rots ziet staan, wordt hij zelf verliefd en ontvoert hij haar naar een prachtig paleis. Omdat Eros bang is dat zijn moeder erachter komt dat hij haar opdracht genegeerd heeft, vertelt hij Psyche dat zij hem nooit zal mogen zien. Op aandringen van Psyche’s jaloerse zussen kan ze haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en kijkt ze ’s nachts, met een olielamp, wie er naast haar ligt. In plaats van een afzichtelijk monster, vindt ze de prachtige god. Eros wordt wakker van een hete oliedruppel en verlaat haar in grote teleurstelling. De ontroostbare en ondertussen zwangere Psyche gaat vervolgens op zoek naar Eros. In die zoektocht geeft Aphrodite haar vier onmogelijke opdrachten, symbool voor de kwellingen die stervelingen ondergaan, die ze toch weet uit te voeren. Bij de laatste opdracht valt Psyche in een dodelijke slaap. Eros komt Psyche te hulp en wekt haar met een prik van zijn vleugel, waarna ze de opdracht alsnog kan uitvoeren. Het paar wordt herenigd, nu beiden als goden in Olympus.
de reality-shift-community
De schemerzone tussen spiritualiteit en de digitale wereld, een tussenzone waar verschillende lagen van de realiteit zich ontvouwen, vormt een inspiratiebron voor Boogaerdt/VanderSchoot. Via verschillende media wordt de mythe nieuw leven ingeblazen. Op zoek naar heling, weg van de patriarchale heldenverhalen die vandaag de dag niet meer inspireren. In de plaats daarvan brengt Boogaerdt/VanderSchoot een genderfluïde mythe in een hedendaagse queeste naar heelheid. Wat op het spel staat is geen fysieke reis, maar een reis naar binnen. Geen oefening in verbeelding, maar een proces van transformatie uit de in elkaar stortende structuren van vandaag de dag.