DAK (locatievoorstelling)

“Deze voorstelling is gebaseerd op de ramp met de MH17, kun je daar iets meer over vertellen?
De avond dat de MH17 werd neergehaald, merkte ik iets vreemds bij mezelf: naast verdriet en woede ervoer ik ook iets anders. Het was een prachtige, warme zomeravond, die ik doorbracht op een hoog dak met een schitterend uitzicht. En die discrepantie, tussen het verschrikkelijke wat er gebeurd was en de zomeravond die zich daar niets van aantrok, heeft me niet meer losgelaten. Juist die avond had ik, vreemd genoeg, een versterkt besef van de schoonheid in de wereld. En ik wilde een tekst schrijven die dát gevoel in zich droeg. Een tekst die ruimte liet voor zowel het verdriet als de warmte.
Ik wilde geen stuk schrijven dat letterlijk over de MH17 ging, maar wel een stuk over mijn ervaring van die avond. Een stuk dat eervol was naar de ramp toe, maar dat tegelijkertijd ook troost kon bieden.

Waar gaat DAK precies over?
DAK gaat over een man en een vrouw, gespeeld door Bas Keijzer en Malou van Sluis, die elkaar voor het eerst ontmoeten op de rand van een hoog dak. De man staat op het punt om zelfmoord te plegen, maar voordat hij dat kan doen zien zij hoe aan de horizon twee vliegtuigen op elkaar invliegen, en hoe de brandende brokstukken neerstorten in de stad. De vrouw besluit ter plekke om voor altijd op dat dak te blijven. Zolang ze niet naar beneden gaat hoeft ze er niet achter te komen wat de schade is. Of ze iemand kende. De man vraagt zich af of hij nu nog wel naar beneden mag springen. Of hij dat recht nog wel heeft, nu er zoveel mensen zijn omgekomen. Bovenop dat dak leren deze twee mensen elkaar kennen, en proberen ze samen uit te vogelen hoe ze verder moeten.

Hoe is de tekst tot stand gekomen?
Als de Beren Komen werkt in de conceptfase altijd vrij collectief. Dus samen met mede Beren Alex van Bergen en Malou van Sluis heb ik dit plan verder ontwikkeld. Al vroeg in het proces beseften we dat we deze voorstelling graag op Over het IJ Festival wilden spelen. De NDSM-werf is een indrukwekkende locatie die tegelijkertijd stads is en zeer desolaat, wat voor DAK de ideale combinatie was. We waren dus heel blij dat we de voorstelling daar konden ontwikkelen, in het kader van hun jonge makerstraject.
Hoewel we de conceptfase samen doorlopen heb ik in de eerste weken van het daadwerkelijke schrijfproces totale vrijheid nodig. Alleen zo kan ik ontdekken wat het concept me oplevert en waar het stuk zich heen ontwikkelt, en heb ik de vrijheid om al mijn ingevingen te volgen, zowel de goede als de beroerde. Na die periode van materiaal verzamelen vind ik het juist prettig om de tekst in wording wel te bespreken met anderen. In dit geval ook met de regisseur Olivier Diepenhorst. Het schrijfproces van DAK was kort maar intensief: zes weken fulltime. Zo’n krap schema is altijd spannend, maar het levert ook iets op, omdat je je in die periode helemaal onderdompelt in de sfeer van het stuk.

Wil je een fragment uit DAK met ons delen waar je trots op bent?
Ik zocht lange tijd naar de juiste woorden voor het gevoel van iemand missen. Van niet kunnen accepteren dat iemand weg is. Zodra ik er grote woorden aan gaf werd het melodramatisch, maar ik wilde het ook niet kleiner maken dan het is. Uiteindelijk, aan het einde van het stuk, verwoordt de vrouw het op een manier waar ik trots op ben. Een fragment daaruit:
“Dat is toch raar? Dat het mis kan gaan.
Dat er van iemand niks anders overblijft dan een gat in jou.
Dat er dingen zijn die veel sterker zijn dan jij. Dingen waar je geen verweer voor hebt. Dat er voldongen feiten zijn. Dat vind ik zo raar. Daar kan ik niet aan wennen.”

Is er iets specifieks dat je het publiek wil meegeven met jouw tekst?
Met DAK hoop ik te laten zien dat een ramp ook de schoonheid van het leven kan benadrukken. Door je perspectief op te schudden, en door nieuwe en onverwachte emoties naar boven te sleuren. Dat je de schoonheid van het leven ook weerspiegeld kunt zien in zoiets lelijks als een ramp. En dat het leven mooi is, niet alleen ondanks, maar ook dankzij, haar breekbaarheid.

Is er veel aan de voorstelling veranderd na Over het IJ Festival?
Op Over het IJ Festival speelden we DAK op een heel mooie locatie, op het uiteinde van een pier die het IJ in stak. Nu kunnen we, dankzij een samenwerking met het Apollo Hotel, het stuk daadwerkelijk op grote hoogte spelen, op een dak. Dat vereist deels een nieuwe regie en enscenering, ondanks dat de tekst grotendeels hetzelfde blijft. We werken op locatie met regisseur Olivier Diepenhorst om het stuk zo goed mogelijk te laten passen op de locatie. Zo wordt DAK in Utrecht ook echt een andere ervaring, denk ik.

Waarom is deze voorstelling een typische ‘Als de Beren Komen’ voorstelling?
Ik denk dat wij goed zijn in het op een lichte en toegankelijke manier behandelen van zware thema´s en onderwerpen. Dat was ook bij DAK een belangrijk doel. Daarnaast richten we ons de laatste tijd steeds meer op de combinatie van nieuw repertoire, op bijzondere locaties buiten de theaterzaal.

Maak de zin af; deze tragikomedie moet je zien, omdat…?
Het ondanks zijn zware onderwerp een voorstelling is die humor, lichtheid en troost biedt. En dat op een zomeravond, met een prachtig uitzicht.„